Trefwoorden: scheiding, dood opa
Hierom:
- Wervelend, meeslepend, bedachtzaam verhaal
- Veel thema’s die zwaar kunnen wegen, maar Sobrie geeft ze een zekere lichtheid
- Prachtige aanzet om te filosoferen over tijd, maar ook over eenzaamheid, vriendschap of fantasie
Prangende vraag: Kan je de tijd stilzetten?
Eerste zin: “Je hebt een snelkookpan uit het zolderraam gegooid.”
Julius heeft het moeilijk. Zijn ouders hebben geen tijd voor hem wegens druk druk druk. Zijn vader is een zwijgzame begrafenisondernemer, zijn moeder een babbelzieke pedicure. Gelukkig is er nog opa, die altijd tijd voor hem maakt. Het verhaal begint meteen met een vreemd gesprek bij de dokter. Daar blijkt dat er iets mis is met Julius en het van kwaad naar erger gaat: nadat hij zich een week verstopte in zijn bed, gooide hij een tv uit het raam.
Daarna bouwt het verhaal zich mooi op en krijgt de lezer meer tekst en uitleg bij dat ‘vreemde gedrag’ van Julius. En dat doet Sobrie met zo veel vaart en humor, dat je vanzelf verder wil blijven lezen!
Na de introductie van Julius, volgt een hoofdstuk waarin Julius ontdekt dat hij de tijd kan stilzetten. Net als zijn opa. Het is maar best dat niemand anders ervan weet, want ‘niemand zal je geloven’. En opa kan het weten, want hij zette de tijd stil toen hij oma ontmoette en redde van een lawine (een prachtig verhaal dat als een dun fijn draadje doorheen het boek loopt!). Door dat verhaal wordt opa gezien als een goede verteller die je met ‘een korreltje zout moet nemen’. Maar Julius weet wel beter. Het is prachtig hoe de magie en het mysterie hierrond tot op het einde bewaard blijven.
‘We leven in een wereld met tijd. Nu, als er een wereld is mét tijd, dan moet er misschien ook wel een wereld bestaan zonder tijd. Begrijp je?’ (…) ‘Maar waar zit die wereld zonder tijd dan? vroeg ik. ‘Die wereld zit hier. En opa wees met z’n wijsvinger naar zijn hoofd.” (p. 41)
Julius begint te experimenteren met zijn gave en dat levert veel stof op tot nadenken. Want mag je de tijd stilzetten om een leuke dag met je mama te beleven bijvoorbeeld? Of om niet betrapt te worden? Of om een idioot plan te kunnen uitvoeren?
In een volgende deel leert Julius Helena kennen die, net als hij, zo in een fantasiewereld kan duiken. Maar haar leven is op dit moment geen pretje want haar ouders zijn aan het scheiden. (‘Soms voel ik mij een taart en iedereen wil het grootste stuk.’) Julius wil zijn vriendin niet meer triestig zien en bedenkt een plan om de ouders van Helena weer bij elkaar te krijgen.
“Natuurlijk was ik niet misselijk, ik was vastberaden. Ik had maar één doel voor ogen: mijn beste vriendin nooit meer verdrietig zien.” (p. 128)
Het plan van Julius leidt tot hilarische en spannende toestanden waarover ik verder niets ga verklappen. Ook het einde van het boek geef ik nog niet weg. Maar dat het prachtig is, kan ik wel zeggen. De thema’s die in het boek worden aangesneden kunnen zwaar wegen, maar het is de verdienste van acteur, regisseur en theaterauteur Jan Sobrie om ze een zekere lichtheid te geven.
Sobrie trakteert de jonge lezers op een meeslepend, bedachtzaam en grappig verhaal. Hoe ik de beste vriend werd van Helena heeft alles in zich om graag gelezen te worden: pret, vaart, fantasie, herkenning, wervelende situaties, echte emoties en een vleugje wijsheid. Wat mij betreft een toptitel voor de aankomende Jeugdboekenmaand 2025 met als thema TIJD.
Tips voor wie aan leesbevordering wil doen:
Lees de proloog voor en meteen daarna pagina 33-37 waar Julius voor het eerst ontdekt dat hij de tijd kan stilzetten. Vraag de kinderen wat zij denken dat er gebeurde. En wat dat met de proloog te maken heeft. Vertel hen kort over het boek en over de gave van Julius. Vraag de kinderen eventueel of zij ook wel eens de tijd zouden willen stilzetten. Willen ze te weten komen hoe Julius zijn gave gebruikt en wat dat met Helena te maken heeft? Daarvoor moeten ze het boek lezen!
Tips voor wie wil filosoferen:
Lees het boek klassikaal voor in de klas, dan hebben jullie meteen een gedeelde ervaring. Vragen die opborrelen kan je eventueel na het voorlezen aandacht geven ofwel noteer je ze en plan je een moment in om erover te gaan filosoferen.
Het stilzetten van de tijd wordt in dit boek gebruikt om allerlei redenen: om een leuke dag met mama te beleven, om niet betrapt te worden terwijl je iets doet dat niet mag, om een plan te kunnen uitvoeren,… Is de éne reden beter dan de andere? Maak een lijst van situaties waarin het een goed idee is om de tijd stil te zetten en een lijst van situaties waarin dat een slecht idee is.
Bespreek het citaat op pagina 41 (zie hierboven) over tijd. Klopt het wat opa zegt?
Hoe ik de beste vriend werd van Helena (10+)
Jan Sobrie (tekst) | Sophie Pluim (ill.) | ISBN 9789401428460 | Lannoo | 198 pag.
Met dank aan uitgeverij Lannoo voor het recensie-exemplaar.
Denk je bij het aankopen van die fijne kinderboeken ook aan de lokale handelaar? Bestel je boek bij een boekhandel via Confituur Boekhandels, Standaard Boekhandel of de vele kleine gespecialiseerde boekhandelaars dichtbij huis.
