Ik was eigenlijk al fan van Pieter Koolwijk toen hij debuteerde met Vlo en Stiekel. Nadien verloor ik hem een tijdje uit het oog, tot hij weer in beeld verscheen met Gozert. Dat boek over Ties en zijn denkbeeldige vriend Gozert, bleek een schot in de roos. Overladen met lof én een Gouden Griffel. Uit het juryrapport van de Griffeljury:
“Koolwijk bewijst dat verbeeldingskracht recht heeft op plek in de realiteit. Hij balanceert kundig op de grens tussen fantasie en werkelijkheid. Daarin is hij heer en meester.” Griffeljury (Gouden Griffel)
Het tweede deel, Luna verscheen vorig jaar en nu kreeg ik Missie Afbreken toegestuurd door de uitgeverij. Tijd dus om aan De wereld van Gozert-trilogie te beginnen, want ik had wat in te halen!
Gozert (10+)
Pieter Koolwijk (tekst) | Linde Faas (ill.) | ISBN 9789047710370 | Lemniscaat | 2021
Ties heeft een vriend. Gozert. Hij is de tofste, leukste, stoerste, coolste vriend die je je kunt voorstellen. Alleen is Ties de enige die Gozert ziet en hoort. Dat wordt al vanaf het begin duidelijk gemaakt aan de lezer en vanaf die eerste pagina spat de energie en verbeelding eraf. Je wordt meegenomen in het avontuurlijke hoofd van Ties en zijn onzichtbare vriend. Maar de plannen van Gozert zijn zo fantastisch dat Ties erdoor in moeilijkheden komt en de ouders van Ties besluiten hem te laten opnemen.
In Huize Hoopvol leert Ties Luna kennen, die echt stemmen hoort in haar hoofd (en ook Gozert!). Samen proberen ze niet terecht te komen op de zombie-afdeling (waar medicatie alle verbeelding en lust uit de kinderen heeft gedreven) en proberen ze elk op hun manier om te gaan met een hoofd dat soms een eigen leven gaat leiden.
“Het is jouw leven en als jij daar een Gozert in nodig hebt, dan heb ik daar helemaal geen probleem mee.”
Ik werd helemaal verliefd op dit boek dat moeilijke onderwerpen en emoties niet uit de weg gaat en bij momenten serieus aan het denken zet over hoe wij omgaan met verbeeldingskracht of mentaal welzijn. Gozert sleept je verrassend vlot mee in een rollercoaster waar je op wil blijven zitten. En dan die adembenemende illustraties van Linde Faas die doorheen het hele boek opduiken.
Luna (10+)
Pieter Koolwijk (tekst) | Linde Faas (ill.) | ISBN 9789047712503 | Lemniscaat | 2021
Waar het verhaal van Gozert eindigt, begint het verhaal van Luna. Heel fijn om het verhaal vanuit een ander perspectief te zien. We komen te weten waarom Luna al vanaf haar 5e in Huize Hopeloos (zo noemt zij de instelling ondertussen) zit en verder in het verhaal wordt duidelijk hoe ze door haar gezinssituatie eenzaam en onzeker werd (maar zeker niet gek zoals haar vader beweert). Sinds Luna ieder weekend bij Ties en zijn ouders logeert, kleurt het leven al een beetje mooier. Ze leeft op in de avonturen met Ties en Gozert en nestelt zich graag in de warmte van het gezin. Bij hen wordt ze aanvaard zoals ze is, met of zonder stemmen. Maar dan duikt plots haar moeder op die haar meeneemt naar een verlaten vakantiepark, hopend op een nieuwe kans voor hen beiden.
“Haten was een lelijk woord, zei Sonja de therapeute altijd. Toch haatte ik de stemmen. Omdat ik geen controle over ze had, omdat ze vaak zo negatief waren, maar vooral omdat ze stiekem toch wel heel erg op mijn eigen gedachten leken. Wat als het mijn eigen gedachten waren? Mijn eigen negatieve gedachten…”
Het water tussen hen blijkt diep. Gelukkig heeft ze Gozert (zijn stem wordt in het blauw weergegeven) en ontmoet ze de Mexicaanse Rosalinde en haar kinderen Adriana en Robert. Pas dan begon het boek voor mij weer echt te leven (het verhaal komt wel heel traag op gang), met ontroerende, spannende en grappige momenten tegen het decor van een sfeervolle Dia de los Muertos die helemaal tot leven komt door de magnifieke illustraties van Linde Faas waar de kleur van afspat. Interessant ook is de emotionele ontwikkeling van Luna en haar moeder (en zussen). Die geeft nog meer betekenis en diepte aan het verhaal.
Luna werpt opnieuw veel prangende vragen op over de behandeling van psychische problemen, over wat wij als ‘normaal’, ‘raar’ of ‘afwijkend’ beschouwen en confronteert je om de dingen eens anders te bekijken. De grens van verbeelding en fantasie die Koolwijk opzoekt is een prachtige plek om te vertoeven!
Missie afbreken (10+)
Pieter Koolwijk (tekst) | Linde Faas (ill.) | ISBN 9789047713869 | Lemniscaat | 2023
In het laatste deel van de trilogie De Wereld van Gozert is, hoe kan het ook anders, Gozert het ik-personage. Je duikt mee in zijn wereld (weer een hele mooie perspectiefwissel) en die is als een bruisbal: energiek, kleurrijk, beweeglijk en magisch. Gozert heeft immers een soort kleurrijke bubbel rond zich, gevuld met vrolijkheid. Bekend voor zijn avontuurlijke missies (en wanneer ze mislopen, zijn uitspraak ‘Missie afbreken’), kleurt hij het leven van ‘zijn’ mens: Ties.
Hoewel je vuurwerk zou verwachten met zo’n hoofdpersonage, bleef ik in het begin toch weer een beetje op mijn honger zitten. Pieter Koolwijk legde de lat met Gozert wel heel erg hoog. Het derde verhaal draait eindeloos veel rondjes rond het gevoel van Gozert om overbodig te worden. Want nu het met Ties en Luna alsmaar beter gaat, heeft Gozert het gevoel dat Ties hem steeds minder nodig heeft. Zijn bubbel wordt steeds kleiner en grijzer en hij ontdekt dat er meer zijn zoals hij en dat het niet goed met hen gaat als hun mensen geen aandacht meer aan hen besteden. Gozert wordt heen en weer geslingerd tussen het gevoel hier in deze wereld te horen en ergens anders naartoe te moeten.
“Maar wat is dat dan? Precies goed?” “Dat is als je na een dag in de kou lekker onderuit zakt in een warm bad. Of als je wakker wordt en erachter komt dat je je nog even mag omdraaien. Het is een slokje water als je ontzettende dorst hebt. Of eindelijk kunnen plassen als je heel erg nodig moet. Snap je?”
Toch blijft dit een onweerstaanbaar verhaal en ook Linde Faas overtreft zichzelf met expressieve prenten. Wauw! De geweldige ontknoping en de filosofische prikkels (over o.a. tijd, liegen, afscheid en wat precies goed is) zijn bijzondere cadeautjes die Pieter Koolwijk de lezer geeft. Als een geluksbubbel waar je als lezer even in mag meedrijven, laat de Wereld van Gozert-trilogie je genieten, lachen en huilen en nadenken. Precies goed.
P.S.: Hopelijk belanden deze boeken ook op het nachtkastje van volwassenen…
Met dank aan Uitgeverij Lemniscaat voor het recensie-exemplaar van Missie afbreken.
Denk je bij het aankopen van die fijne kinderboeken ook aan de lokale handelaar? Bestel je boek bij een boekhandel via Confituur Boekhandels, Standaard Boekhandel of de vele kleine gespecialiseerde boekhandelaars dichtbij huis.
