Ik deed in 2020 op de valreep een ontdekking dankzij een lieve collega. Zij maakte me attent op een nieuw kinderboek: Het raadsel van het denkende konijn en andere verhalen. De auteur, Clarice Lispector, is een beroemde en bejubelde Braziliaanse schrijver die in ons taalgebied redelijk onbekend is omdat er weinig van haar werk in het Nederlands werd vertaald. Gelukkig komt Uitgeverij Querido nu met deze bundel. Wat een vertelkracht!
De verhalen van Lispector vertonen een bijna magnetische kracht. Ze waarschuwt de lezer dat dit ‘raadsel’ van het denkende konijn meer een intiem gesprek is dan een verhaal. Daarom is het veel langer dan je gezien het aantal pagina’s zou denken. De wereld van Lispector blijft nazinderen en dat is een nieuwe, intense, maar heerlijke ervaring.
De bundel wordt aangekondigd als ‘volstrekt unieke verhalen over slimme huisdieren’ en die knipoog blijft het hele boek aanwezig. De verhalen spelen zich af in een (dieren)wereld die soms vreemd, dan weer vertrouwd en geweldig grappig aandoet.
Het boek opent met Het raadsel van het denkende konijn waarin het konijn Joãozinho zich tot een ware ontsnappingskunstenaar ontpopt. Lispector wisselt voortdurend van vertelperspectief: dan weer is zijzelf aan het woord, dan het konijn zelf. Dat levert grappige passages op.
“Konijnen hebben veel moeite met denken, omdat niemand gelooft dat ze denken. En niemand verwacht dat ze denken, zodat de konijnenaard er al helemaal aan gewend is dan maar niet te denken.”
Waarna ze de lezer toespreekt met “Ik ben niet zeker of je precies weer wat ‘konijnenaard’ betekent.” En daarna uiteenzet wat ‘men’ onder konijnenaard verstaat.
In De vrouw die de vissen doodde vraagt ze zelfs de lezer haar te vergeven voor het doden van de vissen van haar zoon (ze was te ijverig aan het schrijven). Omdat ze wil aantonen dat ze het niet expres heeft gedaan en ze een grote dierenliefhebber is, schrijft ze een heel verhaal over alle dieren die ze ooit heeft gehad. Haar huis heeft namelijk ‘natuurlijke dieren’ (dieren die ze niet binnen heeft gevraagd en niet heeft gekocht), maar is ook een thuis voor dieren die ze zelf heeft uitgenodigd.
Ook de verhalen Zo goed als waar (over een dictatoriale vijgenboom met een knipoog naar Shakespeare) en Laura’s intieme leven (over de kip Laura die mooi is vanbinnen maar de lelijkste nek ter wereld heeft) bevatten veel stof voor filosofische gesprekken en fantasierijke uitstappen.
Lispector schept een ongeziene wereld van raadselachtigheid en ongewone ideeën, maar dat brengt een feest aan meeslepende vragen en beelden met zich mee die zich in je hoofd vastzetten.
“Ik ga een verhaal vertellen dat zo verschrikkelijk is dat het haast klinkt als een spannende detective. Het is een verhaal van liefde en haat tegelijk in één hart.”
Bij elke regel ga je glimlachen, denken, fantaseren.
“Hebben jullie een snuit? Ik wed van wel, want behalve dat wij mensen zijn, zijn wij ook dieren.”
“Dilermando was bijna zo slim als een kind van twee.”
Tijdens het lezen wist ik nooit of ik het wel goed begrepen had, of ze me voor de gek aan het houden was. Zouden de verhalen even absurd overkomen bij kinderen? In ieder geval ken ik weinig auteurs die zo’n respect aan de dag leggen voor de kinderziel als Lispector. Zij laat op fenomenale wijze zien hoe we de wereld met fantasie en mogelijkheden tegemoet kunnen treden.
‘Het raadsel van het denkende konijn en andere verhalen’ is prachtig uitgegeven bij Querido. Door de piekfijne vertaling van Arthur Japin en Benjamin Moser (biograaf van Lispector) en de kleurrijke expressieve beelden van Gerda Dendooven is dit een bundel om te koesteren. De intense verhalen van Lispector wachten nu alleen nog op een groot publiek!
Clarice Lispector, Het raadsel van het denkende konijn en andere verhalen
vertaling door Arthur Japin en Benjamin Moser
tekeningen van Gerda Dendooven
ISBN 9789045123615
Uitgegeven door Querido
Met dank aan L&MBooks en Uitgeverij Querido voor het recensie-exemplaar.
Denk je bij het aankopen van die fijne kinderboeken ook aan de lokale handelaar? Bestel je boek bij een boekhandel via Confituur Boekhandels, Standaard Boekhandel of de vele kleine gespecialiseerde boekhandelaars dichtbij huis.
