‘Een goudvis in de zee’ is een boek met 10 filosofische verhalen voor kinderen van 4 tot 8 jaar. Fabien van der Ham schreef het om iedereen ertoe aan te zetten wat vaker interessante en waardevolle gesprekken op gang te brengen. Zo ontdek je niet enkel wat een kind denkt, maar vooral hoe een kind denkt. De verhalen in het boek dienen dus als opstart voor zulke gesprekken.
Het boek vertelt 10 verhalen uit het leven van Baroe. Baroe is kampioen in vragen stellen en gelukkig denken zijn klasgenoten, familie en vrienden met hem mee. Het boek levert op een spontane manier leuke denkstof over heel diverse en actuele onderwerpen: over het verschil tussen jongens en meisjes, over vrijheid, gelukkig zijn met niets, planten die denken, over de ziel en de dood, .. Dat Baroe en een aantal klasgenoten steeds terugkomen, schept eenheid en vormt een mooie rode draad.
Voor mensen die al met kinderen filosoferen, zullen de gesprekken in het boek herkenbaar zijn. Soms springen de kinderen van de hak op de tak en gaat het alle kanten uit. Het is duidelijk dat de verhalen zijn samengesteld uit gesprekken met kinderen. Precies daardoor laat het boek zien dat er veel verschillende antwoorden mogelijk zijn en dat na elk antwoord weer een nieuwe vraag schuilt. Je kan het zien als voorbereiding op de kunst om niet te stoppen bij een antwoord, maar steeds weer door te vragen. Handig zijn ook de tips vooraan in het boek over hoe je dat het best kan doen.
De sterkste verhalen zijn diegene waar niet enkel vragen en antwoorden aan het denken zetten, maar ook het gedrag van de personages. Zo zullen veel lezers de kinderlijke ondeugendheid van Baroe herkennen in het verhaal Is een goudvis in de zee vrij?‘ Baroe opent tijdens een klasuitstap stiekem de staldeuren, zodat de koeien vrij kunnen zijn. Eén koe komt in beweging, maar blijft dan staan. Waarop Baroe tegen de koe zegt ‘Kies dan wat je wilt!’. Dan heb je alle materiaal in huis om aan je kinderen te vragen wat ze denken dat de koe zou doen (in de stal blijven of naar buiten) en of ze dan vrij zou zijn zoals Baroe denkt. Het zal beslist een boeiend gesprek opleveren. (De auteur suggereert nadien dat de koe de stal niet uitliep, hoewel dat uit het verhaal niet blijkt. Dat kan je dus als verteller gerust weglaten.)
In het verhaal Kun je gelukkig zijn met niets? is het dan weer de papa van Baroe die een heel verrassende positie inneemt. Hij vindt namelijk dat een mens helemaal geen spullen nodig heeft om gelukkig te zijn, omdat we een soort apen zijn en apen geen spullen hebben. Dat atypisch antwoord laat het hoofd van Baroe dan weer op volle toeren draaien. En het zet jou als lezer beslist ook aan het denken.
Na elk verhaal (telkens 2 pagina’s), krijg je een dubbele pagina met een illustratie van Natalie Kuypers. In een prachtige minimalistische collagestijl voegt ze een eigen twist of dimensie toe aan de woorden. Je kan de tekeningen gebruiken om verder na te denken of de filosofische vragen gebruiken die worden gegeven.
Na die vragen komt een dubbele pagina met standpunten van bekende filosofen over het thema. Dat is een stukje dat oudere kinderen zal kunnen bekoren en het is fijn dat er telkens een link wordt gelegd tussen het gedachtegoed van de grote denkers en het verhaal. Een pluim voor de auteur: ze nam niet enkel klassieke Westerse filosofen op (Aristoteles, Descartes, Heraclitus) maar ook Afrikaanse (Oyèwumi, Orunmila), Oosterse (Shankara) en hedendaagse filosofen (Hermsen, René Gude) komen aan bod.
Een goudvis in de zee is een welgekomen boek voor iedereen die goede gesprekken wil voeren met kleuters en de eerste stappen wil zetten naar filosoferen. Het breed scala aan filosofische vragen en antwoorden van jonge denkers, werd vertaald naar verhaaltjes met een herkenbare invalshoek (verjaardagsfeestje, klasuitstap, bezoek aan begraafplaats, zwempartij,..). De verrassende en soms gekke ideeën die aan bod komen laten zien dat het de moeite waard is om door te vragen wanneer interessante vragen opduiken. Dankzij de extra doordenkvragen en de ideeën van filosofen, kan het boek meegroeien met kinderen én volwassenen en gaat het nooit vervelen!
Een goudvis in de zee
Fabien van der Ham
Illustraties door Natalie Kuypers
ISBN: 9789081971782
4-8 jaar
Uitgave van Filosovaardig
Met dank aan Filosovaardig voor het recensie-exemplaar.
Denk je bij het aankopen van die fijne kinderboeken ook aan de lokale handelaar? Bestel je boek bij een boekhandel via Confituur Boekhandels, Standaard Boekhandel of de vele kleine gespecialiseerde boekhandelaars dichtbij huis. Ook op filosovaardig.nl. vind je heel veel filosofieboeken en -materialen
