‘De eikelvreters’ laat Curro aan het woord, een arme jongen die opgroeit in het zuiden van Spanje, waar de burgeroorlog diepe sporen heeft nagelaten. Hij moet al snel de school verlaten, zodat hij mee de familie kan onderhouden. Curro werkt dag en nacht, maar zijn familie blijft niet gespaard van honger en armoede. Maar Curro bezit iets wat onbetaalbaar is: het talent om uit de kleinste dingen geluk te putten.
Het boek verscheen voor het eerst in 1989, maar heeft nog niets aan zeggingskracht verloren. Het kreeg gelukkig wel een nieuwe omslag, prachtig gedaan door Ludwig Volbeda. Ik hoop dat veel lezers hierdoor hun weg vinden naar dit aangrijpende verhaal over armoede en veerkracht.
We volgen Curro, die met zijn familie in een vochtige, stinkende grot woont in het Dal van het Paradijs (Valdeparaiso). Paradijselijk is zijn leven allesbehalve: er is nooit voldoende eten voor het gezin, hij wordt op zijn 8e van school weggehaald om te gaan werken als varkens- en geitenhoeder en kan enkel overleven door nog eigen (vaak riskante) handeltjes op te zetten. Het leven is hard, maar Curro houdt zich staande door zijn vindingrijkheid en realistische levenshouding. Het verhaal over het handeltje waarbij hij goedkope sinaasappels ruilt voor gedroogde pepers, die hij nadien opnieuw doorverkoopt aan de niet zo eerlijke eigenaar van het dorpswinkeltje, is vermakelijk. Maar hij leert bij thuiskomst ook een belangrijke levensles van zijn vader: dat bedelen het einde is voor een arm mens.
“Mensen zoals wij, Santiago, zullen nooit rijk worden, al werken we nog zo hard. Ook niet als de tijden beter zijn. En een erfenis krijgen we ook niet. Rijk worden…dat kan maar op één manier. Als we een keer geluk hebben in de loterij.”
Er zit dus niets anders op dan er het beste van maken. En dat doet Curro. We horen hem zelden klagen, ondanks het feit dat hij niet veel meer te eten heeft dan stukjes droog, zwart brood en dag en nacht moet werken. Toch probeert hij in kleine dingen geluk te zoeken.
“Het was mijn vader eindelijk gelukt. Op een dag kwam hij thuis met het nieuws: ‘Maandag werk ik in de keuken.’ Wij wisten dat dat betekende en die zondagavond naaide mijn moeder zakken aan de binnenkant van zijn hemd. Voortaan zouden we elke avond brood hebben, en misschien nog meer.”
Zijn avonturen worden levendig verteld, met in de hoofdrol zijn familie, dorp en omgeving: de levendige processies tijdens de Goede Week, de muzikale zigeuners, de corpulente abt van het klooster die geobsedeerd is door eten, de dreiging van de guardia civil die gewapend landgoed en bossen beschermen tegen stropers en strijders, de dorpelingen die een hechte gemeenschap vormen en kleurrijk worden neergezet.
Els Pelgrom baseerde het verhaal van Curro op de herinneringen van haar tweede Spaanse echtgenoot, maar mixte de gebeurtenissen en personages. De opbouw is origineel: elk hoofdstuk vertelt een afgerond verhaal, maar het opgroeien van Curro blijft als een rode draad doorheen het boek lopen. Op het einde voel je dat hij op de drempel staat van volwassenheid en de het boek eindigt bloedmooi en hoopvol.
“Ik vond dat zo vreemd dat ik heel stil op een stoel zat en naar al die dingen keek die ik mijn hele leven al had gezien en die er nu opeens uitzagen alsof zij – en alles in onze grot – er nooit eerder waren geweest.”
De eikelvreters is een mooi gecomponeerd boek dat onder je huid kruipt. Een meeslepend verhaal met levendige personages dat veel lezers zal ontroeren. Met woordenlijst achteraan voor enkele Spaanse begrippen.
De eikelvreters (13+)
Els Pelgrom
ISBN 9789024597321
Met dank aan VBK België en uitgeverij Luitingh-Sijthoff voor het recensie-exemplaar.
Denk je bij het aankopen van die fijne kinderboeken ook aan de lokale handelaar? Bestel je boek bij een boekhandel via Confituur Boekhandels, Standaard Boekhandel of de vele kleine gespecialiseerde boekhandelaars dichtbij huis. Ook op filosovaardig.nl. vind je heel veel filosofieboeken en -materialen.
