Voel je het kriebelen om eens te gaan filosoferen? Ik geef je 5 ideeën om van filosoferen een feest te maken!
1 | Vriendschap is een trui: gebruik alledaagse voorwerpen om verwondering te stimuleren
Tijdens een wandeling staan kinderen vaak stil omdat ze iets opmerken: een mooie bloem, een regenboog, een klein diertje. Maar ook binnen in huis of in de klas kan je diezelfde verwondering prikkelen.
- Zoek interessante voorwerpen (een plastic bloem, een gekke knuffel, een houten blokje, Playmobil-mannetje,…). In de klas leg je bij elk voorwerp een grote flap waarop vragen kunnen worden geschreven. Thuis kan je gewoon je kind uitnodigen een voorwerp te kiezen. Bedenk zoveel mogelijk vragen per voorwerp. Wat vraag je je af als je dit voorwerp ziet? Schrijf de vragen op de flap. Kies nadien de meest interessante vraag en voer een gesprekje.
- Of draai het om en laat kinderen een voorwerp zoeken of meebrengen waarmee ze een concept kunnen uitbeelden: “ga iets halen of breng iets mee dat voor jou X uitdrukt (bv. vriendschap, ruzie, zorg, leven, creativiteit,…).” Laat iedereen vertellen waarom dat voorwerp X uitdrukt.
2 | Altijd te laat komen of altijd een uur te vroeg zijn: bedenk zotte dilemma’s
Een dilemma is een keuze die je moet maken tussen twee dingen die even (on)aantrekkelijk zijn. Bijvoorbeeld: wil je liever blind of doof zijn? Kinderen zijn dol op gekke dilemma’s en zijn erg goed in het verzinnen ervan eens ze door hebben dat de twee keuzemogelijkheden gelijkwaardig moeten zijn. En het dwingt je ook om je eigen waarden en normen scherp te krijgen.
Verzin dus zelf eens wat dilemma’s bij een thema. Er zijn ook doosjes te koop met dilemmakaarten: de Blije editie van Het grote dilemma op dinsdag-spel is bijvoorbeeld heel geschikt om met kinderen te gebruiken.
Trouwens, ook deze speldoosjes kunnen je helpen om van je activiteit op te pimpen met filosofie.
3 | Met enkel pen en papier: probeer stille vragen & antwoorden
Neem per twee één blad papier en schrijf er centraal bovenaan een vraag op. Bijvoorbeeld: Wanneer is iets opgeruimd? Persoon A schrijft een antwoord op deze vraag (zet het antwoord onder de vraag). Het blad wordt doorgegeven aan persoon B. Die bevraagt nu wat de eerste persoon heeft geschreven en stelt dus een nieuwe vraag. Dus: persoon A geeft altijd de antwoorden en persoon B stelt steeds de vragen. Ga door totdat je geen vraag of antwoord meer kan verzinnen en doe het in volledige stilte.
4 | Er was eens….een lege pagina: lees boeken voor die je publiek verrassen
Soms is één verhaal voldoende om je kind(eren) aan het filosoferen te krijgen. Kies boeken die voldoende ruimte laten voor eigen interpretatie, die problemen bevatten en die al veel vragen stellen. Je opent letterlijk verschillende werelden voor kinderen en laat hen oefenen met taal, verbeelding en in andermans schoenen staan. Kijk bij de boekentips voor inspiratie of lees het artikel met 5 tips om je klasbibliotheek filosofischer te maken.
5 | Vragen vangen in een bokaal
Filosoferen begint met een vraag en die vind je overal als er kinderen in de buurt zijn. Maak er een gewoonte van om de vragen op te schrijven die zij stellen en die wat meer tijd vragen om te beantwoorden. Laat je kind voelen dat zijn of haar vragen welkom zijn en dat je er graag samen over wil nadenken op een geschikter moment. Schrijf elke vraag op een papiertje en stop de papiertjes in een bokaal. Nodig je kind(eren) uit om een vraag te trekken op een moment dat jullie samen even tijd hebben. Zo geef jij het signaal aan je kind dat vragen bij het leven horen en gesteld moeten worden.
Je hoeft niet onzeker te zijn over het gesprek dat volgt. Het belangrijkste is om nieuwsgierig te blijven naar wat de ander denkt en je eigen kennis en gelijk even aan de kant te schuiven. In dit artikel geef ik je nog meer tips om van dat gesprek iets heel bijzonders te maken.
Genoten van deze tips? Volg Denkkaravaan op Facebook of Instagram voor meer aanstekelijk denk- en verwonderplezier.
