Thema’s: jezelf zijn, identiteit, familie, heimwee, verliefd zijn, vriendschap, pesten
Jonas is niet zoals de andere mieren van het nest. Hij kan niet zo goed zien of ruiken en hij kan niet zo veel dragen als de anderen. Hij heeft eindeloos vertrouwen in alles en iedereen en daar maken de gemene mieren handig misbruik van. Wanneer zijn lichaam op een dag begint te trillen, krijgt hij een diagnose: brommeritis. Om niemand te besmetten, trekt hij met zijn beste vriendin Bout de wereld in. Daar ontdekt hij de waarheid over zichzelf…
Het hoofdpersonage in ‘Ze noemen me Mier’ heeft het dus niet getroffen. Jonas is een mestkever die als baby recht voor Mierenhoop Drie belandde. Iedereen, inclusief hijzelf, is in de waan dat hij een mier is. Maar Jonas is groot van omvang, staat altijd in de weg en is niet bepaald handig te noemen. Dat levert hem gelach en gepest op van de andere mieren. In zijn donkerste momenten noemt hij zichzelf “een fout op poten” Eén lichtpuntje: zijn vriendin Bout, een kleine, bange mier met een grote mond. Ze heeft een hekel aan de bouwplaats en maakt plannen om minder te moeten werken. Haar motto is “Geef elk probleem de kans om je springplank naar geluk te zijn.”
Dat is voor Jonas makkelijker gezegd dan gedaan. Met vallen en opstaan, en veel moed, slaagt hij er toch in om de waarheid over zichzelf te vinden en daardoor ook het geluk.
Origineel kan je het uitgangspunt van dit verhaal niet noemen. Maar Ze noemen me Mier is zo goed geschreven, dat het boek er voor mij echt wel uitspringt. De manier waarop Dita Zipfel dit aanpakt is een verademing! Het vertelperspectief is origineel, de humor altijd op het juiste moment en de herkenbaarheid groot.
“Hij weet dat hij het kan, hij kan vliegen, hij weet alleen niet precies hoe het moet. Het is dus geen wonder dat er, in plaats van op te stijgen, eerst alleen een harde scheet aan hem ontsnapt. Op zich geen probleem, we zijn onder vrienden.” (p. 121)
Ik genoot van het vuurwerk wanneer Jonas de vrouwtjeskever Maggie ontmoet, de beschrijving van de pimpelmees die op jacht gaat naar Bout en Jonas, …Zipfel houdt je aan het boek gekluisterd en maakt van lezen een feest. De laatste zinnen zijn zo poëtisch en van een schoonheid dat ik alsmaar trager ging lezen.
“Gevoelens zijn als water, ze banen zich altijd een weg, komen door de kleinste kieren. En als je één kier dichtmaakt, nemen ze gewoon een andere. Gevoelens zijn het opdringerigste wat er bestaat.” (p.125)
Dit is opnieuw zo’n boek waar de (vele) illustraties een bepalende rol spelen en niet louter opvulling zijn. Bea Davies zet de toon met oranje, blauwe, grijze en zwarte tinten en dat is een genot om naar te kijken. Hoeveel emotie zij in haar illustraties kan leggen, dat is ongelooflijk knap.
Soms moet je het verhaal zelf invullen: door naar de illustraties te kijken of één en ander aan elkaar te knopen. Zoals mieren bouwen aan een mierenhoop, construeer je zelf mee het verhaal. Dit boek is dus eerder voor ervaren lezers geschikt en lijkt me niet zo makkelijk om voor te lezen. Iedereen bouwt immers op zijn eigen tempo. Ook de illustraties spelen een veel te belangrijke rol. Voor boekpromotie kan je wel de eerste twee hoofdstukken voorlezen en nog wat extra’s vertellen. Want je komt in dit boek ook van alles te weten over mieren! Ideaal om wat weetjes te delen dus.
Tegenover die weetjes, staan de momenten die je als lezer aan het denken zetten. Wie is de verteller? Ik zag er een soort wezen in waarin een heel universum samenkomt. Dat zet je echt aan het denken over de grenzen van je eigen denken en waarneming. Kunnen wij ons zo’n stem zelfs maar voorstellen als mens? Dat zal vast voor boeiende gesprekken zorgen bij kinderen. Bovendien moet je tussen de regels lezen om te begrijpen wat Jonas en Bout meemaken en voelen. Dat vergt een inspanning, maar de beloning is fantastisch!
Ze noemen me Mier is een verrassend, spannend en grappig boek dat uitblinkt in woord en beeld. Aanrader.
Ze noemen me Mier (9+)
Dita Zipfel (tekst) | Bea Davies (ill.) | Corry van Bree (vert.) | ISBN 9789401488501 | Lannoo
Met dank aan Lannoo voor het recensie-exemplaar.
Denk je bij het aankopen van die fijne kinderboeken ook aan de lokale handelaar? Bestel je boek bij een boekhandel via Confituur Boekhandels, Standaard Boekhandel of de vele kleine gespecialiseerde boekhandelaars dichtbij huis.
