Bibi Dumon Tak schreef een boek over een boom die wat te vertellen heeft en die echt bestaat: een eik van bijna tweehonderd jaar oud. Vroeger stond hij tussen andere bomen midden in de natuur. Maar toen moest er een snelweg komen. Alleen die ene eik mocht blijven staan. Nu razen er elke dag duizenden auto’s langs hem heen. Gelukkig staat de eik er niet alleen voor. Af en toe krijgt hij bezoek van een gaai, die op één van zijn takken komt zitten. Aan die vogel vertelt de eik zijn verhaal.
De eik was hier is het kinderboek voor de Maand van de Kinderfilosofie. Het heeft het allemaal: verwondering, filosofische vragen, humor, spanning, unieke invalshoeken en woordgrapjes. De dialogen tussen de zachtaardige eik en de brutale gaai hebben vaart. De eik vertelt zijn spannende levensgeschiedenis in korte hoofdstukken, maar de gaai is wispelturig, plaagt de eik en is niet altijd een goede luisteraar. Langzaam groeit er echter een vriendschap.
“Van alle dieren op de wereld ben ik het meest verbonden met de gaai. En al die gaaien bij elkaar, van moeder op dochter, van vader op zoon, zijn voor mij één vogel. Eén levenslange gaai. Een slinger van vrienden die zich door mijn leven heen vlecht. Maar samen vormen ze een lange vriendschap en één onlosmakelijk verbond.”
Geniaal zijn de woordgrapjes die de eik en gaai maken (‘Je praat hier tegen honderdachtig jaar eikenwijsheid. Honderdtachtigjaar eigenwijsheid, bedoel je.’) en de namen die de eik en de gaai elkaar geven (‘Waar heb je het over, tooi?’, ‘Ik ben niet doof, houtekiet.’)
Ook het wortelkoor (het wortelwijdeweb) krijgt een mooie rol toebedeeld. In de vorm van lange gedichten, die veel weg hebben van spoken word teksten, geven ze commentaar op de gebeurtenissen en vatten ze het verhaal samen of stuwen het voort.
De originaliteit van Bibi Dumon Tak om het woord aan de boom en de vogel te geven, werkt betoverend. Je wordt als lezer gedwongen door andere ogen te kijken en te reflecteren op vreemd menselijk gedrag. Soms beschaamd, soms grinnikend, soms met veel empathie.
“Wij bomen hebben geen mond en geen hart, maar we kennen wel het verschil tussen leven en dood. Al noemen mensen dat niet zo. Ze zeggen niet: we doden bomen. Ze zeggen: we rooien ze. Maar rooien, geloof me gaai, dat is hetzelfde als doden.”
Volgens de eik is de mens ‘een soort die alle kanten op gaat’. Het zijn slopers of redders. Aanbidders of vijanden. Bomen zijn tenminste standvastig. Wat is er mis met een beetje stilstaan? vraagt de eik zich af, terwijl de auto’s naast hem heen razen. Gaaien willen dan weer vliegen en haten stilstaan. Toch leert de gaai van de eik dat ‘wie rent kijkt alleen voor zich uit, wie stilstaat ziet de hele wereld om zich heen’.
Elke pagina, elke zin en elk woord nodigt uit tot filosoferen: Heeft de boom nu pech of geluk gehad? Staat de boom gevangen? Kan je je eigen geschiedenis bepalen? Hebben bomen een persoonlijkheid? Is stilstaan erg? Kunnen mensen bomen rechten toewijzen? Heeft stilstand voorrang op haast?
Laat je niet dus vangen door het uiterlijk van deze kleine pocket, want dit is echt een parel! Het originele verhaal en de tedere, aangrijpende tekeningen van Marije Tolman zijn een aanwinst voor het jeugdliteratuurlandschap. Bibi Dumon Tak slaagt er niet alleen in lezers van alle leeftijden te laten nadenken, maar brengt tegelijkertijd ook veel emotie en leesplezier. Wie dat kan als auteur, verdient groot applaus. De eik was hier is zo’n raak geschreven boek waarvan je vindt dat iedereen het zou moeten gelezen hebben.
Er werd een lesbrief gemaakt bij dit boek: https://naarschoolmetquerido.nl/wp-content/uploads/2021/04/2020-03-Lesbrief-De-Eik_3DEF.pdf
De eik was hier
Auteur: Bibi Dumon Tak
Illustraties: Marije Tolman
ISBN 9789045125329
Met dank aan L&MBooks en Uitgeverij Querido voor het recensie-exemplaar.
Denk je bij het aankopen van die fijne kinderboeken ook aan de lokale handelaar? Bestel je boek bij een boekhandel via Confituur Boekhandels, Standaard Boekhandel of de vele kleine gespecialiseerde boekhandelaars dichtbij huis. Ook op filosovaardig.nl. vind je heel veel filosofieboeken en -materialen
