De 13 beste filosofische verhalenbundels voor kinderen

Verhalen zijn dankbaar materiaal om mee te filosoferen. Naast het feit dat het gewoon praktischer is een boek open te slaan, dan te knoeien met filmpjes en geluid of voorwerpen bij elkaar te moeten zoeken, brengt een verhaal je natuurlijk instant naar een andere wereld. Een wereld van mogelijkheden. Kinderen spelen immers graag het spel mee van pratende dieren, spectaculaire toverformules of tijdreizen. Het zijn die mogelijkheden en de knappe vondsten van auteurs, die een ideaal startpunt vormen van gesprek waaraan iedereen wil deelnemen. 

Doorheen de jaren kwamen heel wat verhalenbundels op de markt. Deze 13 zijn onmisbaar in je boekenkast of klasbib als je goede en verrassende gesprekken wil voeren. 

Voor 4+

 

Alle verhalen van Kikker en Pad (Arnold Lobel)

Bundel fijnzinnige verhalen over Kikker en Pad die vrienden zijn en avonturen beleven. Het verhaal Reuzen en Draken waarin Kikker en Pad testen of ze wel dapper zijn, is legendarisch in de wereld van de kinderfilosofie. Kikker en Pad beklimmen een berg en bij elke hindernis die ze tegenkomen, roepen ze al bibberend ‘Ik ben niet bang!’. Thuisgekomen besluiten ze dat ze samen toch heel erg dapper zijn. Er zitten stiekem zoveel elementen in dit verhaal, dat kinderen er uren over kunnen nadenken. Net als over al die andere verhalen. Klassieker der klassiekers. 

 

Supervrienden. Verhalen uit het Elzen-Eikenbos (Fiona Rempt)

Bever, Eend, Kikker, Mier, Slak, Eekhoorn en Mol vormen samen de Supervrienden. Ze wonen op een bijzondere plek in het Elzen-Eikenbos waar ze van alles beleven. Deze bundel bevat 15 verhalen die bijna allemaal kant-en-klare denkstof aanleveren. Terwijl beer zich verveelt, vraagt hij zich af wat vervelen eigenlijk is. Mier is veel te serieus en daarom onderzoekt eekhoorn hoe hij hem aan het lachen moet krijgen. Slak overwint zijn zwemangst omdat je alles minstens één keer moet geprobeerd hebben. De vrienden ontdekken wel zes verschillende soorten stiltes. En Kikker wil een super feest organiseren maar heeft geen origineel idee. Jonge kinderen zullen hiervan smullen! Dit boek is niet meer in de boekhandel verkrijgbaar, maar het is de moeite om het in de bibliotheek te lenen of tweedehands aan te schaffen.

Een vriend, wat is dat? (Ed Franck)

Zes rijkelijk geïllustreerde voorleesverhalen over vrienden Panda en Eekhoorn. Het openingsverhaal begint meteen met een spannende val. Nadat Panda uit een boom is getuimeld, weet hij niet meer wie Eekhoorn is. Die herinnert Panda eraan dat hij zijn vriend is. Maar wat is een vriend? Andere thema’s in het boek zijn geheimen, verhalen, helden, heimwee en sneeuw (Waarom vallen wolken niet en sneeuwvlokken wel?). Mooie en grappige aanzetten in het boek om mee te filosoferen. Dit boek is het vervolg op Eekhoorn en Panda.

Voor 5+

 

Een goudvis in de zee (Fabien vander Ham)

Tien verhalen over Baroe die kampioen is in vragen stellen. Of hij nu op een feestje aan het zingen is of aan het zwemmen in een meertje, er dwarrelen altijd vragen door zijn hoofd. Bijzondere vragen zoals: Was de oerknal alleen? Zie jij wat ik zie? Kan de tijd stilstaan? Kan je gelukkig zijn met niets? Na elk verhaal (telkens 2 pagina’s), krijg je een dubbele pagina met een illustratie die een  twist of dimensie toevoegt aan de woorden. Je kan de tekeningen gebruiken om verder na te denken of de filosofische vragen gebruiken die worden gegeven. De verhalen zijn geschreven op maat van kleuters. Lees hier de bespreking van het boek.

Voor 6+

 

Alle verhalen van Toon Tellegen 

Of het nu de mier is of de eekhoorn, de olifant of de walvis, de dieren in de korte verhalen van Toon Tellegen laten je niet meer los. De verhalen lijken nergens heen te gaan, maar zijn stuk voor stuk odes aan de verwondering en het in vraag stellen van zekerheden. Tellegen is een meester in het brengen van filosofische gedachten. Er is geen thema waarover Tellegen niet heeft geschreven. Met veel poëzie, humor en plezier schudt hij je wakker. Wie filosofeert, moet Tellegen in zijn kast hebben staan.

Allemaal praatjes (Geert de Kockere)

Een klassieker die ik al heel vaak gebruikte, omdat de verhalen zo grappig en verwarrend zijn. Je krijgt 15 gesprekken tussen 2 verschillende dieren geserveerd. Een koe en een haas vragen zich af hoe het komt dat hun picknick zo lekker smaakt. Komt het misschien omdat ze vrienden zijn? Een sprinkhaan is verliefd en probeert dat aan een lieveheersbeestje uit te leggen. Een pinguïn en een ijsbeer discussiëren over welke kleur het mooist is, wit of zwart. Een worm misleidt een kip door te zeggen dat hij geen worm is. Met thema’s als doodgaan, eeuwig, schoonheid, liefde, wil, geloven, vriendschap,…

De zandwolf (Asa Lind)

Voorleesverhalen over een meisje dat heel veel vragen stelt en haar fantasievriendje zandwolf die graag met haar meedenkt. Met vragen als: Waar was ik voor ik werd wie ik ben? Hoe kan het heelal oneindig zijn als alles een einde heeft? Is niets doen ook hard werken? Kan je op twee plekken wonen? De gebeurtenissen in het boek sluiten naadloos aan bij de leefwereld van jonge kinderen. Vol speelsheid en humor, maar toch diepgaand. 

De dag dat de zee weg was (Awee Prins)

Vijf fabelachtige, poëtische dierenverhalen. Op een dag is de zee weg. Kees de garnaal gaat op onderzoek uit en ontdekt dat de kurkentrekker iets bijzonders en groots wilde doen. De beren zijn na hun winterslaap te lui om de was te doen. Ze kopen een wasmachine vol wasberen die niet van wassen houden. Een varkentje is te vies, maar wil niet gewassen worden. Zijn ouders verzinnen een list om hem terug proper te krijgen. Slimme Hans trotseert gevaarlijke dieren en wachters, vindt een schat en redt zo zijn broers en zussen van de hongerdood. En een konijn dat Beer heet wil een olifant zijn en oefent in hard stampen. Deze verhalen zijn teder, grappig en kan je blijven voorlezen.

Voor 8+

 

Hoge beren vangen veel wind (Korneel de Rynck)

De opvolger van Waarom een bos geen ramen heeft bevat opnieuw 25 korte, verrassende verhalen over dieren. De auteur heeft talent voor grappige denkexperimenten. Wat als je liefdesbrief bij de gorilla terechtkomt, maar eigenlijk voor de schorpioen bedoeld was? Wat als iemand op de rode knop drukt waarop staat dat je er niet op mag drukken? Wat als je heel veel durft, maar vooral goed kan overdrijven? Wat als je een beer bent die denkt dat hij een boom is? Wat als je een eendagsvlieg bent en je je dagje niet hebt? Wat als alle kleurrijke dieren in het bos plotseling zwart-wit werden en de grijze dieren een kleur kregen? Welk verhaal je ook voorleest uit dit boek, de kinderen zullen aan je lippen hangen en je maakt zowiezo een vliegende start van een filosofisch gesprek.

Lees hier de bespreking van het boek.

Zeb. (Gideon Samson)

Elf kinderen uit de klas van juf Cato vertellen hun verhaal, inclusief dat van zebra Ariane. De verhalen zijn ongelooflijk geestig en spitsvondig. Noepy vertelt over de woensdag dat het huilen werd afgeschaft. Ozzie wil indruk maken op een meisje en gaat naar een winkel waar ze allerlei soorten grappen verkopen. Annabelle wil een leeuw voor haar verjaardag, maar kan die wel samenleven met de gazelle die al in huis is? Lev neemt voor zijn spreekbeurt een Bruno mee naar school. Imara vertelt hoe zebra-klasgenoot Ariane op de speelplaats voor een leuk spel zorgt. Met veel absurde humor en dingen die niet kunnen, maar die je je wel kan voorstellen. Wat het natuurlijk heel geschikt maakt om over te filosoferen. Dit wordt gegarandeerd een hit in je klas.

Voor 9+

 

Arabische sprookjes (Rodaan al Galidi)

De 20 mooiste sprookjes uit het Midden-Oosten. Heel anders dan de sprookjes van hier, maar toch kan je er veel in herkennen. Meesterverteller Rodaan al Galidi voert Nadi op, een soldaat die de opdracht krijgt Jordion te zoeken te te doden omdat die de machtigste man van het koninkrijk niet gehoorzaamt. Jordion overleeft dankzij zijn dankbaarheid voor alles wat hij mooi vindt. In het sprookje van de patrijs en de schildpadden leert een vriendelijke patrijs een dure les. En wanneer een koning een vreemdeling de kans geeft rijk te worden, blijft de arme man zo ontevreden dat hij met niets overblijft. Prachtige kans om Oosterse sprookjes te leren kennen en genoeg stof om mee te filosoferen.

Voor 10+

 

Het raadsel van het denkende konijn en andere verhalen (Clarice Lispector)

Absurde en unieke verhalen die je wereld op z’n kop zetten en volwassenen soms in hun blootje. Wanneer je meegaat in de fantasie, komen vanzelf de vragen in je op. Lees hier de uitgebreide bespreking.

Voor 11+

 

Let goed op. Een verhaal in 10 stappen. (Jason Reynolds)

Een bundel van 10 verhalen over jongeren die van school naar huis lopen. Het begin is subliem: “Dit verhaal zou eigenlijk beginnen zoals de beste verhalen beginnen. Met een schoolbus die uit de lucht komt vallen. Maar niemand zag het gebeuren. Niemand hoorde het. En daarom begint dit verhaal zoals alle...goede verhalen beginnen. Met snotjes.” Dit boek verbloemt niet. Je leest over de rauwe werkelijkheid van heel diverse tieners (pesten, weinig middelen thuis, zieke ouder,...) maar steeds teder, grappig en eerlijk verteld. Ideaal boek om met wat oudere kinderen gesprekken aan te gaan over wat hen echt bezighoudt.

Dit boek is een randgeval wat leeftijd betreft. Ik schat het voor 11+, maar volgens de uitgever is het 9+. Wat je niet moet tegenhouden om het gewoon aan te schaffen en ervan te genieten. Alle jongeren verdienen een boek als Let goed op.

Voor meer besprekingen en boekentips kan je terecht op onze blog. Als je je abonneert op onze nieuwsbrief, krijg je elke maand gesprekstips bij boeken toegestuurd die je in de klas kan gebruiken.

 

Denk je bij het aankopen van die fijne kinderboeken ook aan de lokale handelaar? Bestel je boek bij een boekhandel via Confituur Boekhandels, Standaard Boekhandel of de vele kleine gespecialiseerde boekhandelaars dichtbij huis. Ook op filosovaardig.nl. vind je heel veel filosofieboeken en -materialen